Wilt u reageren op dit bericht? Maak met een paar klikken een account aan of log in om door te gaan.

Maak zelf uw schelpenzand.

3 plaatsers

Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  van den broeck alfons ma dec 20 2010, 16:11

MAAK ZELF UW SCHELPENZAND

Wat is schelpenzand ?

Zoals het woord het zelf zegt is dat gewoon wit zand, waarin zich stukjes schelp of soortgeijken bevinden en dat gewonnen wordt in kustgebieden. Eventueel nog andere verontreinigingen zoals houtschilfers, steentjes ect…

Als met deze verontreinigen eruit verwijderd, dan krijgt dat plots een meer geleerde benaming zoals oestergrit of wat dan ook.

Dat oestergrit, of, die schelpjes, gebroken deeltjes ervan en/of nog andere deeltjes : wel, daarvan zegt men dat het een nuttige bron is in de voeding van vogels voor wat betreft het mineraal calcium en de hardere delen zouden vogels kunnen gebruiken om de opgenomen zaden of het zachtvoer/eivoer, beter te kunnen vermalen in hun spiermaag. Dat gaan we in een aparte topic toelichten maar niet hier, want daar wordt, mijn inziens, nogal wat onzin over verkondigd.

Wat is eigenlijk wit zand, zoals men het kan vinden op het strand of bij één of andere leverancier in de bouwsector ?

Wit zand is eigenlijk scheikundig silicium-dioxide (SiO2) dat op een bepaalde manier een soort kristallen heeft gevormd door bepaalde invloeden in de vrije natuur. Het is zoals de kristalsuiker of de klontjessuiker die we kennen in onze keuken. Alleen scheikundig is het opgebouwd uit andere elementen.

Silidiumdioxide is onoplosbaar in water, maar daaruit volgt ook dat het ook niet waterabsorberend is. Als vogels uitwerpselen produceren die terecht komen in wit zand, dan vormen de gezegde kristallen van het zand een soort omhulsel rond het hoopje uitwerpselen. Figuurlijk uitgedrukt wordt het zo’n beetje verpakt, het kleeft eraan. Wil men wit zand een waterabsorberend karakter geven, dan ga je dat wit zand moeten mengen met iets dat water kan opslorpen.

Je zou daar de eischalen van kippeneieren voor kunnen gebruiken. Maar waar haal ik een dergelijke grote hoeveelheid eischalen ? Wel, als je een bevriende bakker kent en je vraagt hem om apart in een plastic zak de eischalen te bewaren die hij bijvoorbeeld gedurende een week verbruikt in zijn deegwaren : je zou ervan versteld staan hoe groot deze hoeveelheid is. Voor hen zijn die eischalen waardeloos : ze moeten er zelf nog voor betalen als afval. Voor u kan het een waardevol materiaal zijn. Want in de schaal van dat kippenei zit grosso-modo de juiste verhouding aan calcium/fosfor/magnesium/mangaan, dewelke kweekpoppen nodig hebben om zelf hun eischalen/eieren te produceren en omdat calcium het hoofdbestanddeel is, kunnen we ook nog gebruik maken van het sterk waterabsorberend vermogen. Het calcium, dat in eischalen van kippen voorkomt, zit daar chemisch onder de vorm van calciumcarbonaat : CaCO3.

Ongewild krijg je bij de kippen eischalen (thuis of van de bakker) nog iets extra. Tegen de eischaal zit een vlies en als je een kippenei openbreekt dan blijft dat vlies plakken aan de eischaal. De rest van de inhoud van het ei : het wit van het ei en het eigeel is eveneens omgeven door een vlies. Men spreekt dan van een buitenvlies (plakt tegen de eischaal) en een binnenvlies (omgeeft het wit van het ei en de eidooier). Beide vliezen noemt men ook nog eischaalmembranen.

Deze schaalmembranen functioneren als een soort filter en zijn moeilijker door te dringen dan de eischaal zelf. Het binnenste eischaalmembraan (= het binnenvlies) is het meest effectief in het buitenhouden van microörganismen, daarna de eischaal zelf, en het minst belangrijk hierbij is het buitenste eischaalmembraan (=het buitenvlies). Beide membranen zijn gemiddeld 70 micrometer dik (1 micrometer = 1 miljoenste deel van een meter = 1 duizendste deel van een millimeter). Ze liggen strak tegen elkaar, behalve aan de stompe kant waar zich de luchtkamer bevindt. Beide membranen bestaan uit vezels van ongeveer 0,8-1,0 micrometer dik. In de eischaal maar ook in beide eischaalmembranen, bevindt zich onder andere het enzyme lysozyme.

Lysozyme is een eiwit dat een antibacteriële activiteit kan ontwikkelen doordat het in staat is om de celwand van bacteriën stuk te maken. Het is hittebestendig doch enkel in zuur milieu. Lysozymes zijn belangrijke componenten van het aangeboren afweersysteem. Maar, bacteriën hebben doorheen hun evolutie op hun beurt strategiëen ontwikkeld om aan de werking van deze voor hen levensbedreigende lysozymes te ontsnappen. Een recent ontdekt mechanisme is de produktie van speciale proteïnen (lysozyme inhibitoren) die aan lysozymes kunnen binden en daardoor de werking van lysozyme kunnen verhinderen. Dus, het werkt niet altijd, maar het is nuttig meegenomen.

Tot zover, een beetje technische achtergrondinformatie.

Nu, het schelpenzand zelf.

Eerst het witte zand :

1. Ga naar een handelaar in bouwmaterialen en vraag een hoeveelheid wit zand. Je hebt diverse soorten wit zand, maar deze om te gebruiken in mortelspecie om te voegen is meestal fijn tot zéér fijn quasi struktuur. Thuisgekomen, ga je dit wit zand grondig moeten spoelen met water om mogelijke schadelijke verontrenigingen te verwijderen. Best gebruik je daarvoor een versleten bedlaken of een soortgelijke grote doek. Vervolgens moet je dat opspannen en je kan daarvoor een metalen geraamte en een grotere plastic bloempot voor gebruiken. Hierbij een foto.

Maak zelf uw schelpenzand. Afbeelding031

2. Dat metalen geraamte heb ik zelf niet gemaakt, maar in een kringloopwinkel gekocht voor 0.50 euro. Die grotere plastic bloempot, daar heb ik de bodem van verwijderd. Ik steek een deel van het bedlaken of grotere doek erdoor en plooi de bovenzijde over de bovenrand van de plastic bloempot en snoer het dan vast met touw. Die overhellende bovenrand van de bloempot zorgt voor de stevigheid van de binding van het bedlaken/grote doek, met het touw.

3. Vervolgens plaats ik de constructie op het gazon en vul ik het bedlaken/grote doek met een grote hoeveelheid van het witte zand. Dat vul ik enkele malen een emmer met heet water en giet dit over het witte zand. Ik gebruik heet water omdat verontreinigingen in het zand mogelijk gemakkelijker oplossen in heet water, maar ook om een soort sterilisatieproces uit te voeren.

4. Na deze spoeling spreid ik het witte zand uit op een groot stuk dik karton dat op een tafel buiten ligt. Die tafel is een grote groene plastic tuintafel, dewelke als tuintafel haar beste tijd heeft gehad, maar zich perfekt leent voor dit doeleinde. Je moet de tafel zo opstellen dat het witte zand op deze tafel gedurende een ruime periode van de dag in het direkte zonlicht staat. Waarom in het zonlicht ? De schadelijke ultravioletstraling in zonlicht is in staat om veel microörganismen zal doden, waaronder bacteriën, schimmels, flagellaten ect… Woel het witte zand regelmatig om zodat het kurkdroog wordt. Daarna stockeer je het in afgesloten plastic emmers, dus met plastic deksel. Dergelijke plastic emmers haal ik bij de keurslager in de buurt. Hij is er graag vanaf omdat hij er anders voor moet betalen als afval. Het zijn gewone emmers van 5 tot 10 liters inhoud.

5. Het weze duidelijk dat hetgeen voorafgaat je gaat moeten maken tijdens de warme zomermaanden. Tijdens de winterperiode is dit niet mogelijk.

Vervolgens de eischalen :

1. Neem een emmer, vul deze half met eischalen en plet dezen zachtjes met een hamer in kleinere stukjes. Neem vervolgens een hittebestendige aarden kom, doe hierin een deel van de eischalen en plaats deze in een microgolfoven gedurende enkele minuten. De stukjes eischaal gaan verhit worden en alzo ga je aanwezige microörganismen doden. Als men te lang verhit in de microgolfoven, dan ga je zwartgeblakerde eischalen krijgen, dus opgelet. Je gaat dat zelf een beetje moeten aanvoelen, hoe lang dit moet duren.

2. Daarna stockeer je deze kleine eischaalstukjes in afgesloten dozen of bij grote hoeveelheden in een afgesloten emmer. De stockage, gedurende langere tijd, moet in droge toestand gebeuren.

3. Op het ogenblik dat je het schelpenzand in de kooien gaat vervangen, doe je het volgende : neem uw mixer/snijmachine waarmee je eivoer/zachtvoer bereid en maal een deel van de gestockeerde eischaaltjes tot poeder. Meng een belangrijke hoeveelheid van dit eischaalpoeder met het gereinigde witte zand en strooi in de kooien. De kalk, aanwezig in de eischalen, gaat nu ervoor zorgen dat het water in de uitwerpselen geabsorbeerd wordt, maar dit absorptieproces is wel niet oneindig.

Totale kostprijs van het geheel : een beetje electriciteit, enkele emmers heet water, de prijs van het witte zand, gratis eischalen en gratis emmers. Per kilogram van de zelf aangemaakte versie van schelpenzand ten opzichte van de kant-en-klaar aangekochte : een klein percentage van de prijs die je betaald in een winkel.

Copyright 2010 Van den Broeck Alfons

van den broeck alfons

Aantal berichten : 349
Join date : 02-07-10
Woonplaats : Geel

Terug naar boven Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Re: Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  Herman za jan 15 2011, 14:49

Alfons,
Zeer interessante theorie over het aanmaken van hygienisch en proper schelpenzand, maar precies wel een karweitje.
Onlangs heb ik via via ook een behoorlijk en stofvrije bodembedekking leren kennen, namelijk vlaslemen.
Dit is zeer absorberend, eigenlijk een harige zachte materie, die best gebruikt wordt onder roosters, zodanig dat de vogels er niet al te gemakkelijk bij kunnen.
Het houdt de bodem zeer droog, gedaan met natte vuile schuifladen door badwater en stofvrij, ook omwille van de geplaatste roosters die men best gebruikt.
Is verkrijgbaar in praktisch alle AVEVE boerenbonden, het proberen waard hoor.

Herman

Aantal berichten : 122
Join date : 07-08-10
Leeftijd : 59
Woonplaats : Aalst

Terug naar boven Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Re: Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  van den broeck alfons zo jan 16 2011, 09:12

Die vlaslemen, dat kende ik al van vroeger, maar ik heb er ook nooit iets over willen zeggen.

Als men het gebruikt zoals u het beschrijft : vogels op roosters en dan onder de roosters leggen, zodat ze er niet bijkunnen : ja, dan is dat best te gebruiken, al ga je het regelmatig moeten vervangen.

Vanaf het ogenblik dat de vogels er vrij aankunnen en je kuist niet regelmatig, dan gaat het op termijn het voorkomen van diverse vogelziekten, enkel bevorderen.

De vezelstruktuur kan gemiddeld maar 20% water absorberen. Die vezelstruktuur bevat ook microscopische openingen waarin bacteriën en schimmels allerhande zich perfekt kunnen verbergen en groeien.

Copyright 2011 Van den Broeck Alfons


Laatst aangepast door Van den Broeck Alfons op zo jan 16 2011, 10:10; in totaal 2 keer bewerkt

van den broeck alfons

Aantal berichten : 349
Join date : 02-07-10
Woonplaats : Geel

Terug naar boven Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Re: Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  Herman zo jan 16 2011, 09:44

Daar ik het ook nog niet lang gebruik en zoals gewoonlijk eerst de kat uit de boom kijk wanneer ik iets nieuw uittest, gebruik ik het ook enkel en alléén in mijn kweekkooien met roosters.
Zoals u zegt Alfons, denk ik niet dat het raadzaam is om het te gebruiken zonder roosters, trouwens ik denk dat er vlaslemen mee naar het nest zou genomen worden, dienende als nestmateriaal, hetgeen dan ook weer zijn nadelen met zich meebrengt.Maar om onder de roosters te gebruiken vind ik het tot hiertoe niet slecht.

Herman

Aantal berichten : 122
Join date : 07-08-10
Leeftijd : 59
Woonplaats : Aalst

Terug naar boven Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Re: Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  van den broeck alfons zo jan 16 2011, 10:23

Herman, hierbij enkele foto's van microscopische opnamen :

Vlaslemen zou je kunnen vergelijken met bamboe : verdeeld in segmenten met een holle struktuur.

Maak zelf uw schelpenzand. Vlaslemen1

Als je nog verder gaat vergroten, dan komt die graatstruktuur, dat buizenstelsel, te voorschijn en het is daar dat water zich door diffusie gaat verbergen of opgeslorpt worden. Maar dat water gaat daar blijven zitten. Eénmaal dat die buisjes vol zijn, is het gedaan voor wat betreft absorptie.

Maak zelf uw schelpenzand. Vlaslemen2

Maak zelf uw schelpenzand. Vlaslemen3

Als dat water in die buisjes blijft staan, eigenlijk in een onbeweeglijke toestand, dat wordt dat een mooi milieu voor bacteriën en schimmels om te groeien. Het is daarom ook, zoals u terecht opmerkt : voor gebruik onderaan roosters, best goed. Voor gebruik in kweekbakken of soortgelijken, en, vogels zullen het ongetwijfeld ook in hun nesten gebruiken : neen.

Hieronder twee foto's van groei van schimmels in deze buisjes : alles wat een zwartgrijze- tot zwarte kleur heeft, zijn schimmels.

Maak zelf uw schelpenzand. Vlaslemen4

Maak zelf uw schelpenzand. Vlaslemen5

Het is daarom ook belangrijk dat je, als nestmateriaal, zo weinig mogelijk vezels gebruikt met een holle struktuur.

Copyright 2011 Van den Broeck Alfons

van den broeck alfons

Aantal berichten : 349
Join date : 02-07-10
Woonplaats : Geel

Terug naar boven Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Re: Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  Herman zo jan 16 2011, 11:04

Ola, bij nader inzien is dit wel andere koek,zo ver had ik het natuurlijk nog niet ingezien. Ideale schuilplaats voor bacterieen,schimmels en ik denk zelfs dat het op de duur zou kunnen leiden tot een favoriete broedoord van bloedluizen. Neen,dit is echt om problemen vragen en daarmee zet ik hier dan ook direct een stop achter vlaslemen.
Bedankt Alfons voor de nodige informatie.

Herman

Aantal berichten : 122
Join date : 07-08-10
Leeftijd : 59
Woonplaats : Aalst

Terug naar boven Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Re: Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  van den broeck alfons zo jan 16 2011, 11:21

Herman, gebruik uw voorraad op onder die roosters. Kan niet direkt kwaad, maar ik zou toch elke week vervangen.

Het direkte probleem is dat vogels dat materiaal in hun nesten gaan dragen : vochtabsorptie en warmte in die nesten. Dat is andere koek.

van den broeck alfons

Aantal berichten : 349
Join date : 02-07-10
Woonplaats : Geel

Terug naar boven Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Re: Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  Herman zo jan 16 2011, 11:25

Oké Alfons,einde voorraad zal dan ook einde vlaslemen zijn.

Herman

Aantal berichten : 122
Join date : 07-08-10
Leeftijd : 59
Woonplaats : Aalst

Terug naar boven Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Re: Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  jacques zo jan 16 2011, 12:12

da water verdampt toch ook en dan kan toch terug water geabsorbeerd worden
als je ziet wat de europese mus allemaal de nest in draagt maak ik me daar geen zorgen over
wij geven alleen in het begin nest materiaal ;ik geef konstant kleine beetjes kokos ,muur, mos ,pluimpjes
jacques
jacques

Aantal berichten : 165
Join date : 10-07-09
Leeftijd : 67
Woonplaats : zonhoven

Terug naar boven Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Re: Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  Herman zo jan 16 2011, 12:53

Jacques,
Het gaat hem hier niet alléén om waterabsorptie, we moeten ook rekening houden met schimmels en bacterieen die de grondbedekking(vlaslemen) met zich mee kan brengen.Wanneer de vogel dit meesleurt naar zijn nest, dan loop je een enorm risico dat je in de aap gelogeerd bent,zowel voor de oudervogels als de jongen Sad

Herman

Aantal berichten : 122
Join date : 07-08-10
Leeftijd : 59
Woonplaats : Aalst

Terug naar boven Ga naar beneden

Maak zelf uw schelpenzand. Empty Re: Maak zelf uw schelpenzand.

Bericht  Gesponsorde inhoud


Gesponsorde inhoud


Terug naar boven Ga naar beneden

Terug naar boven


 
Permissies van dit forum:
Je mag geen reacties plaatsen in dit subforum