Trisomie : vogels

Bij zebravinken is bewezen dat statistisch minder dan 10% van de embryo's in het ei of (zéér) jonge vogels in de nest, automatisch sterven door genetische afwijkingen, inzonderheid door trisomie. Gemiddeld ligt het percentage op ongeveer 4%.

Trisomie is het verschijnsel waarbij er drie chromosoonstrengels aanwezig zijn in het embryo, die dus niet één chromosoonstrengelpaar vormen, maar 1,5 paar.

Vogels zijn diploide organismen. Diploid = twee chromosonenstrengels (meestal aangeduid als “2n”) of als een andere benaming : één chromosonenstrengelpaar. Bij een bevruchting krijgt een vogeljong één chromosoonstrengel van de vader en één chromosoonstrengel van de moeder. Bij vogels van dezelfde soort hebben de mannetjes hebben twee identieke chromosonenstrengels en de poppen hebben twee verschillende chromosonenstrengels (het verschil zit hem enkel in het geslachtschromosoon). Vogelmannetjes zijn ZZ en vogelpoppen zijn ZW. Dit is het omgekeerde dan bij zoogdieren, dus ook mensen.

Wat is een chromosoonstrengel : je moet u dat voorstellen als een dik geregen touw, bestaande uit aan elkaar gekoppelde koordjes. Het touw is de chromosoonstrengel, de koordjes zijn de chromosonen.

Het hiervoor vermelde “2n” bij vogels is gemiddeld 80. Het kan verschillen van vogelsoort tot vogelsoort. Twee derde van alle vogels hebben een “2n” gelegen tussen 74 en 82. De vogel met de hoogst gekende “2n” is momenteel de ijsvogel. Bij een kip is “2n” = 78.

De “2n” bij een zebravink = 80.

Bij trisomie onder zebravinken zijn de mannelijke embryo's : ZZZ en de vrouwelijke embryo's : ZZW. Dit is lethaal, en niet leefbaar. De natuur, op zichzelf, zal hier dus ingrijpen en deze abnormaliteit, elimineren.

Copyright 2011 Van den Broeck Alfons

Als er dus een jong dood in het ei zit of zeer jong al sterft dan moeten we niet meteen denken aan ziekte.

Johan, zo zou je het kunnen interpreteren.

Maar zoals altijd, is er een "maar".

Maar, als de inhoud van het ei, groen-, grijs- of zwartachtig is, met eventueel een stinkende geur, dan kan de inhoud van dat ei besmet zijn met één of ander microörganisme. De oorzaak van een dergelijke besmetting kan een externe oorzaak hebben : bv. er dringt iets door de eischaal naar de inhoud van het ei, de eisubstantie, of, het kan een interne oorzaak hebben : de omgeving van de testis bij de man of de omgeving van de eileider bij de pop, kan besmet zijn door een microörganisme, zonder dat één of beide oudervogels, ziek zijn.

Dit laatste komt regelmatig voor bij diverse vogelsoorten in gevangenschap en één van de belangrijke boosdoeners zijn Mycoplasma organismen.

Er kunnen ook nog andere oorzaken zijn van eisterfte, die niets te maken hebben met een infectie. Bijvoorbeeld, tijdens zijn groei in het ei, produceert een jong, CO2-gas. Dat giftige gas moet het ei kunnen verlaten door de eischaal. Dit is mogelijk doordat er in de eischaal veelvuldig kleine kanaaltjes zijn waardoor dit gas kan ontsnappen. Kan die afvoer onvoldoende gebeuren door één of andere oorzaak, dan zal het jong in het ei sterven.

Copyright 2011 Van den Broeck Alfons